قله كركس به ارتفاع 3895 متر، بخشی از رشته کوه های مرکزی ایران است و مهمترين کوه شهرستان نطنز (اصفهان) بشمار می رود.
نام کوه کرکس
وجه تسميه نام اين كوه بخاطر، وجود كركس هايی كوچكی سیاه رنگ است، همچون باز شكاري كه بر فراز دامنه آن در پروازند.
روایت دیگری نیز وجود دارد، اينكه دامنه اين كوه شكارگاه شاه عباس صفوي بوده و باز شكاري (كركسي) در شكار به او كمك ميكرده است روزي شاه جام آبي را كه آغشته به زهر ماري بوده مي خواسته بنوشد وآن باز شكاري (كركس) با بال زدن و ريختن آب آن ظرف مانع نوشيدنش مي گردد بنابراين شاه با عصبانيت كركس را کشته و بعد ازآنكه از ماجرا آگاه می شود ازكرده خود سخت پشيمان شده وبرروي جسد آن كركس آرامگاهي دردامنه كوه ساخته كه تابحال نيزآثار آن آرامگاه موجود است وبه همين علّت این کوه را کرکس مینامند. (البته این داستان در مورد کوهی به نام گنبد باز می باشد که شاه عباس بنای یابودی از باز شکاری خود بر فراز این کوه ساخته است و احتمالا روایت کوه کرکس و عباس شاه اشتباه است.)
موقعیت جغرافیایی و ویژگی های منطقه:
رشته کوه کرکس از کوههاي مرکزي ايران به شمار ميرود و پهنه اي به وسعت 3400 کيلومترمربع را زير پوشش قرار داده است که در جهت شمال غربي – جنوب شرقي امتداد يافته است .
این کوه در استان اصفهان قرار گرفتهاست و شمال غربی آن شهرستان کاشان و در جنوب شرقی شهرستان نطنز، شرق شهرستان برخوار و میمه و غرب شهرستان اردستان واقع شدهاست و ارتفاع آن از سطح دریا 3895 متر است.
مختصات جغرافيايي کوه کرکس عبارتند از : N : 3 , 27 ' , 21 و E : 51 ,47 ' , 59
رشته کوه کرکس از سنگهاي آذرين متوسط از لحاظ اسيدي يا بازي آذر آواري تشکيل شده است . از نظر زلزله خيزي مناطق جنوبي آن پرزيان و مناطق شمالي آن نيمه زيان به حساب مي آيند.
کوه کرکس حاصل گدازههایی است که از راه شکافهای موجود در سطح زمین به بیرون راه یافتهاند. سطح زیر پوشش کوهستان کرکس در استان اصفهان بالغ بر 300 هزار هکتار است که 98 هزار هکتار آن به عنوان منطقه شکار ممنوع انتخاب و اعلام شدهاست.
قلههای کوهستان کرکس به علت ارتفاع زیادی که دارند تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چشمههای متعددی است که در دامنههای این کوهستان جریان دارند.
ميزان بارندگي سالانه آن بين 200 تا 300 ميليمتر است كه اين کوهستان را در شمار مناطق خشک تا نيمه خشک قرار داده است. از كوهستان كركس رودهايي چند كه اغلب خشك رودي بيش نيستند سرچشمه مي گيرد. سرچشمه رودهاي منطقه بیشتر تا اوايل تير ماه خشک ميشوند .
دامنههای کرکس به دلیل وجود منابع آب کافی و نیز اعتدال شرایط اقلیمی و رویش انواع گیاهان مرتعی، زینتی و تجاری در ردیف مراتع نسبتا خوب منطقه و کشور است. پوشش گیاهی منطقه بیشتر شامل گیاهان بوتهای (انواع گندمیان، درمنه، گون، گیاهان دارویی و …) و درختچههایی است که به صورت پراکنده دیده میشود. کوهستان
موقعیت جغرافیایی و شرایط زیستی منطقه کرکس به گونهای است که امکان وجود انواع جانوران وحشی اعم از خزندگان، پرندگان و پستاندارانی نظیر کل و بز، قوچ و میش وحشی، آهو، گراز (خوک وحشی )، گرگ، شغال، روباه، کفتار، گربه وحشی، پلنگ، تشی، پایکا ( نوعی موش صحرایی که در ارتفاعات زیست میکند) و غیره در آن وجود دارد.
کوههای منطقه |
ارتفاع (متر) |
کرکس |
۳۸۹۵ |
کمرسیاه |
۳۶۳۰ |
زیرپل |
۳۶۳۰ |
گرگش |
۳۵۸۸ |
غلبه شاه |
۳۴۹۳ |
لالیوان |
۳۳۵۰ |
هشاش |
۳۲۱۰ |
ارشد |
۳۱۹۹ |
ریزنده |
۲۹۸۰ |
قلعه تایین |
۲۷۰۰ |
کش قبله |
۲۶۰۰ |
پیش بینی آب و هوا
صعود قله کرکس در چهار فصل امکان پذیر است فقط در فصل زمستان، سرمای بسیار شدیدی در این منطقه وجود دارد و صعود به این قله نیازمند به تجهیزات زمستانی است.
پیش بینی 6 روزه وضعیت آب و هوا قله کرکس توسط سایت mountain forecast در ارتفاع های گوناگون، البته حتما هواشناسی ایران و اکو ودر را نیز چک کنید، گاهی سایت پیش بینی کوه های mountain forecast به نادرست پیش بینی میکند.
2000 متر , 3000 متر , 3890 متر
نمایی از قله کرکس
مسيرهاي صعود کرکس:
مسير جنوبي: روستاي کشه، متوسط زمان صعود بين 5 تا 7 ساعت (متداول ترین مسیر صعود)
مسير شرقي: روستاي طامه، متوسط زمان صعود بين 7تا 8 ساعت
مسير شمال شرقي: روستاي اوره، متوسط زمان صعود 6 ساعت
مسير شمال غربي: روستاي بيدهند، متوسط زمان صعود 6 ساعت
خط الراس: مسیر چشمه لاعشه از طریق چشمه اصفهانیها
خط الراس: مسیر گله از مسیر طامه
مسير جنوبي(کشه):
اين مسير از طرق رود كه در فاصله 25 كيلومتري نطنز است شروع مي شود طرق رود نيز در جاده نطنز-اصفهان قرار دارد و تا كشه كه آخرين آبادي در مسير است 5 كيلومتر فاصله دارد. از كشه به طرف چشمه اصفهاني ها كه در مجاورت یک مرکز توریستی (مرغداري سابق) است مي رويم و بعد از چشمه در راه مالرو به طرف شمال رفته، تا به چشمه لياسن برسيم كه تا اينجا شيب راه کم است. از مشخصات اين چشمه درختان گردو است، از اينجا به بعد شيب تند مي شود. در مسير بايد از كنار آبشار بگذريم با پشت سر گذاشتن آبشار پناهگاه نمايان مي شود. پناهگاه کرکس در سال 1384 به همت هیئت کوهنوردی استان اصفهان ساخته شده است و تنها پناهگاه موجود در منطقه كركس است. پناهگاه كركس شامل سه اتاق و يك سالن بزرگ مي باشد كه گنجايش دست كم 60 كوهنورد را دارد. اتاق هاي تميز، چشمه در كنار پناهگاه و سرويس بهداشتي از امكانات ديگر پناهگاه كركس مي باشد. پناهگاه بزرگ و زیبای در سال 1384 افتتاح گردیده است. مسئول پناهگاه آقای محمد حوض ماهی، فارغالتحصیل رشته تربیت بدنی از دانشگاه اصفهان است که از بعدازظهر چهارشنبه تا جمعه شب در آنجا حضور دارند. برای صعود در روزهای دیگر هفته و استفاده از پناهگاه، باید قبلا با هیئت کوهنوردی استان اصفهان هماهنگی لازم صورت پذیرد. البته جانپناه فلزی و قدیمی کرکس کمی بالاتر از پناهگاه جدید هنوز قابل استفاده است.
بعد از پناهگاه كه چشمه اي روبروي آن دائماً جريان دارد راه مالرو با شيبي تند در كنار شن اسكي ادامه مي يابد تا به آسمان گدار مي رسد و قله نمايان مي شود. راه بازگشت از شن اسكي است متوسط زمان صعود از اين مسير 5 ساعت است.
حكم صعود به قله كركس: در پناهگاه کرکس صادر مي شود!
تصاویری از مسیر صعود به کرکس / از گروه کوهنوردان زرتشتی تهران + یزد / 6 اردیبهشت 1392
نمایی از ویلاسازی در مجتمع توریستی روستای کش ، قله کرکس (مرغداری سابق!)
بعد از عبور از منطقه کشه، یک مسیر پاکوب مناسب و مشخصی تا پناهگاه کرکس وجود دارد.
نمای از پناهگاه کرکس که توسط شرکت مخاطرات استان اصفهان و همکاری هیت کوهنوردی استان اصفهان بنا شده است و جانپاه زرد رنگ که در قدیم استفاده می شد. ( در این پناهگاه براساس عکس صعود روی قله میتوانید گواهی صعود را دریافت کنید) ، مسئوول این پناهگاه به حق فرد فروتن و بزرگواری است و شاید تنها مشکل این پناهگاه، نداشتن سیستم گرمایش در زمان سرما و سرویس بهداشتی نامناسب آن است، می تواند خیلی بهتر از این باشد، امیدواریم با همت گروه های کوهنوردی و کوهنوردان با کمک به این پناهگاه، امکانات بیشتر و مجهزتر گردد.
مسیر صعود بعد از پناهگاه کوه کرکس
تابلویی که توسط شرکت مخابرات استان اصفهان، مسیر صعود تابستانه و زمستانه را مشخص می کند. (علت این کار، احتمال بهمن در زمان عبور از مسیر تابستانه در فصل زمستان است)
نمایی از قله کرکس (افراد ریز داخل تصویر بر فراز قله ایستاده اند)
عکس یادگاری گروه کوهنوردان زرتشتی ایران (6 اردیبهشت ماه 1392 ) / در اوایل فصل بهار احتمال وجود برفچال پس از پناهگاه زیاد است.
چندین پرنده سیاه رنگ با منقار نارنجی بر فراز قله کرکس می چرخیدند و بنظر علت نامگذاری کوه شاید بخاطر این پرندگان باشند (افراد مطلع می تواند تیره پرندگان را بیان کنند)
بازگشت ... نمایی از کوهپایه زیبای کوه کرکس
مسير شرقی(طامه):
این مسیر از نطنز شروع مي شود. كه بايد از جنب هتل سرابان به روستاي طامه در غرب نطنز برويم. اين جاده حدود 4 كيلومتر است از طامه به طرف باغهايي كه در غرب ده به نام دراش هستند مي رويم در اينجا دو دره واقع است يكي پاپول كه در امتداد باغهاي ده قرار دارد و در انتهاي آن آبشار زيبايي وجود دارد و دره ديگر به نام پاكدار كه در جنوب باغها است و مسير از اين دره شروع مي شود كه بايد تا گردنه آن برويم و سپس از كمركش كوه به طرف غرب حركت كنيم. مشخصه صحيح بودن اين مسير تك درخت سپيدار بلند است كه از كنار آن مي گذريم و سپس با گذشتن از دره اي فرعي به دره اي طولاني مي رسيم كه به قله منتهي مي شود اين مسير بسيار زيبا است آب تا يك ساعت مانده به قله جریان دارد به همین دلیل آبشارهاي متعددي در مسير دیده میشود. لازم به ذكر است كه آبهاي دره هاي ديگر نيز به اين دره مي پيوندند كه اين نيز صحيح بودن مسير را نشان مي دهد قسمتهاي آخر اين دره سنگي مي شود كه بايد اين سنگها را دور زد تا به قله رسيد زمان طي شده در اين مسير 6 الي 7 ساعت است.
مسيرشمال شرقی(اوره):
پس از خروج از نطنز به میدانی که تابلوی روستای اوره را دارد میرسم بایستی به سمت کاشان مسیر را ادامه دهیم تا به جاده جدید تاسیس شده که تابلوی امام زاده سلطان گروه آباد را دارد برسیم این جاده از بالای روستا اوره میگذرد. تا ده اوره حدود 5 كيلومتر است با خودروهای خود میتوانیم تا امامزاده سلطان گورآباد برویم سپس مسیر را از پایین امامزاده ادامه میدهیم دره اصلی را که همواره جریان آب بیشتری دارد ادامه میدهیم پس از ورود به دره در حدود 30 دقيقه بعد، از كنار آبشار گذشته و در انتها به يك شيب تند شني مي رسيم كه به قله منتهي مي شود. این مسیر نیز یکی مسیرهای زیبای کرکس میباشد و حدود 6 ساعت مدت صعود طول میکشد.
مسير شمال غربی (بيدهند):
براي رسيدن به بيدهند بعد از طي 18 كيلومتر از جاده نطنز-كاشان(جاده قديم) به پل هنجن مي رسيم از اين پل جاده فرعي دو قسمت مي شود كه يكي به ابيانه منتهي مي شود و جاده ديگر پس از گذشتن از روستاي هنجن-چيمه-لوجر به دو راهي بيدهند-فريز هند مي رسد كه جاده سمت چپ به بيدهند منتهي مي شود اين جاده تا روستاي چيمه آسفالت است. در بيدهند امامزاده أي واقع است كه براي شب ماندن مناسب است. از روستا به طرف جنوب مي رويم تا به آخر بيشه ده برسيم. راه صعود از اين محل شروع مي شود كه با طي كردن راه مالرو در كنار آب به دو راهي مي رسيم كه در كنار آغل سنگي ساخته شده است و با ادامه دره سمت چپ و راه مالرو به طرف جنوب و تا سرچشمه آب پيش مي رويم و سپس با صعود از دامنه شرقي دره به طرف جنوب شرقي ادامه مسير مي دهيم تا به صخره بر مي خوريم كه نبايد با آن درگير شد و بايد از كنار آن و باز هم به طرف جنوب شرقي حركت نمائيم تا به قله برسيم. زمان صعود حدود 5 ساعت طول میکشد.
نمایی از کوه دماوند بر فراز قله کرکس
منابع: ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد , فهرست مرجع کوهنوردان , msol.ir ,mountain forecast، گروه کوهنوردی شاهین نظنز
استفاده از این نوشته فقط با ذکر منبع "کوهنوردان زرتشتی ایران" شایسته است.
دیدگاهها
با ارادت لینک گردید
من بچه اون منطقه هستم داستان شاه عباس مربوط به باز شكاري بوده و نه كركس آخه كي كركس را براي شكار پرورش داده كه شاه عباس اين كارئ انجام بده. ضمنأ من در جايي خواندم كه اين قله در دين زرتشت مقدس بوده و نام آن در اوستا " ارزيفيه " است كه شما بايد بهتر بدانيد
ما پانزده خرداد 93 صعود کردیم و جالب بود
اگر موبایل اندرویدی یا آی او دارید ، استفاده از wikiloc پیشنهاد میشود ، همچنین برای دستگاه جی پی اس گارمین هم میتوانید از سایت wikiloc.com فایلهای مربوطه را دانلود کنید.
مطلب فوق در مورد افسانه شاه عباسو باز شکاری که به اشتباه در اینجا کرکس آورده شده هیچ ارتباطی با کوه کرکس ندارد و این داستان در مورد کوهی به نام گنبد باز می باشد که شاه عباس بنای یابودی از باز شکاری خود بر فراز این کوه ساخته
در ضمن نام امامزاده سلطان گروه آباد است لطفا آن را اصلاح کنید
متاسفانه ویکی پدیا منبع خوبی برای این مطالب نیست و در آن اشتباهات زیادی وجود دارد
با تشکر از شما بابت مطالب آموزنده و مفیدتان
نام امامزاده سلطان گروه آباد در مطلب نیز تصحیح شد.
در پایان سایت شما را به بخش منابع مطلب افزودیم.
تندرست و پیروز باشید.
ممنون از گزاش و تصاویر زیبا.ما این هفته صعود داریم.از راهنمایی شما استفاده کردم
فرزادنیا